Jak zadbać o wzrok i oczy dziecka?
W naszym codziennym życiu coraz trudniej uniknąć ekranów. Smartfony, tablety czy ekrany komputerów emitują szkodliwe dla oka promieniowanie HEV, które może negatywnie wpływać na nasz wzrok – przyczynia się do zmian zwyrodnieniowych w siatkówce oka. Dzieci, które rosną w świecie cyfrowym, są szczególnie narażone na ten rodzaj ekspozycji.
Promieniowanie HEV (High Energy Visible Light), nazywane również „niebieskim światłem”, jest rodzajem promieniowania, które owszem, jest emitowane przez słońce, ale także przez urządzenia elektroniczne. Chociaż nie jest tak szkodliwe jak promieniowanie UV, długotrwałe narażenie na niebieskie światło może prowadzić do zmęczenia oczu, problemów ze snem, stresu oksydacyjnego a nawet do wspomnianego wcześniej uszkodzenia siatkówki.

W dobie cyfryzacji i nieodłącznej obecności technologii w naszym życiu, trudno wyobrazić sobie całkowite jej wyeliminowanie. W końcu, nie można ignorować jej korzyści – komunikacja na odległość, dostęp do nieograniczonej ilości informacji, możliwość pracy i nauki zdalnej – to wszystko stało się możliwe dzięki technologii.
Jednak zawsze musimy pamiętać o drugiej stronie medalu. Wpływ technologii, a konkretnie ciągłego ekspozycji na światło emitowane przez ekrany, na nasz wzrok jest niepodważalny. Zwracamy na to szczególną uwagę w kontekście najmłodszych, którzy wchodzą w świat, gdzie technologia jest wszechobecna.
Dlaczego zatem tak ważne jest wprowadzenie zdrowych nawyków związanych z korzystaniem z technologii? W jaki sposób możemy zminimalizować potencjalne negatywne skutki, jednocześnie korzystając z jej licznych zalet? Oto kilka sprawdzonych sposobów:
1. Zadbaj o zdrowe oświetlenie w pokoju swojego dziecka.
Pokój dziecka to miejsce pełne fantazji, a zarazem przestrzeń do nauki, snu i zabawy – to wszystko w jednym pokoju. To wyjątkowe miejsce, które pełni wiele funkcji i musi sprostać wielu wyzwaniom. A odpowiednie oświetlenie odgrywa w tym procesie kluczową rolę.
W każdym pokoju, szczególnie w pokoju dziecka, oświetlenie powinno być dobrze przemyślane, ze względu na różnorodne czynności, jakie są tam wykonywane. Delikatne, ciepłe światło jest idealne do relaksu i przytulnego snu, tworząc przyjazne i ciepłe otoczenie. Podczas nauki czy czytania, z kolei potrzebne jest mocniejsze, białe światło tzw. o chłodnej bieli, które nie męczy oczu i sprzyja skupieniu.
Dlatego też niezbędne będzie zastosowanie kilka różnych źródeł światła, które dziecko będzie mogło dostosować do swoich indywidualnych potrzeb.
-> Lampka biurkowa: W pokoju dziecka powinna być wyposażona w żarówkę emitującą jasne, białe chłodne światło. Dzięki temu zapewnimy odpowiednie oświetlenie miejsca pracy i nauki, które jest niezbędne do efektywnego działania i skupienia.
-> Lampa sufitowa: Zaleca się, aby oświetlenie sufitowe w pokoju dziecka miało barwę neutralną lub ciepłą, co pozwoli utrzymać równowagę w cyklu snu malucha.
-> Lampka nocna: To nieodłączny element każdego pokoju dziecięcego. Jej delikatne, łagodne światło pomaga dziecku uspokoić się przed snem. Może ona również służyć jako światło do wieczornego czytania bajek na dobranoc.
Bardzo często mamy na uwadze oszczędności, gdzie podczas szalejącej inflacji, są one kluczowe. Zdajemy sobie sprawę, że cena jest ważnym czynnikiem podczas zakupów, ale warto zdać sobie sprawę, że w przypadku oświetlenia nie zawsze najtańsza opcja jest najlepsza.
Wybierając najtańsze źródła światła, często narażamy oczy naszych dzieci na potencjalne zagrożenia. Takie oświetlenie może emitować nieregularne, migoczące światło, które nie tylko jest męczące dla oczu, ale także może przyczynić się do rozwoju wad wzroku. Co więcej może wywoływać nieprzyjemne odczucia, pogorszyć samopoczucie, a nawet być przyczyną niebezpiecznych sytuacji.
Dodatkowo, niska jakość często idzie w parze z krótkim okresem użytkowania, co oznacza, że będziemy musieli częściej wymieniać źródła światła, co w dłuższej perspektywie może okazać się mniej ekonomiczne.
Najtańsze oświetlenie może również emitować zbyt intensywne białe światło, które jest szkodliwe dla młodych, wrażliwych oczu. Właściwe i certyfikowane oświetlenie, które jest przebadane pod kątem fotobiologicznym, jest kluczem do zdrowia oczu naszych dzieci.
Ciekawym wariantem do pokoju dziecięcego są lampy, które umożliwiają regulację koloru i intensywności światła. Tutaj możesz sprawdzić całą naszą ofertę lampek biurkowych.
Możliwość dostosowania ustawień odbywa się za pomocą standardowego przełącznika, który jest już zainstalowany w samej lampie, bez konieczności zakupu dodatkowego zasilacza czy ściemniacza.
2. Zachęcaj swoje dziecko do aktywności na świeżym powietrzu.
Nie ulega wątpliwości, że ruch na świeżym powietrzu jest korzystny dla ogólnego stanu zdrowia naszych dzieci, ale ma on również bezpośredni wpływ na ich wzrok. Naturalne światło dzienne jest niezwykle ważne dla prawidłowego rozwoju oka, a brak wystarczającej ilości może przyczynić się do rozwoju krótkowzroczności. Ponadto, na zewnątrz oczy mają możliwość pracować w naturalnym dla siebie trybie, który nie jest aż tak intensywny, jak wtedy, gdy znajdujemy się w zamkniętych przestrzeniach, ponieważ obiekty znajdują się w większej od oczu odległości. Niezależnie od pory roku, powinniśmy zachęcać nasze dzieci do większego spędzania czasu na zewnątrz, zwłaszcza w sezonie zimowym, kiedy dni są krótsze – słońce pojawia się na niebie rzadziej, a nasze oczy są bardziej narażone na niedobór naturalnego światła. Dlatego warto wykorzystać każdą okazję do wyjścia na zewnątrz, kiedy tylko warunki pogodowe na to pozwalają. Nawet krótki spacer lub zabawa na świeżym powietrzu mogą przynieść wiele korzyści dla zdrowia oczu. Inwestowanie w aktywność fizyczną jest również o tyle istotne, ponieważ aż 90% tej aktywności kontrolujemy za pomocą narządu wzroku.
Zachęcanie dzieci do aktywności na zewnątrz to nie tylko inwestycja w ich zdrowie, ale również świetna okazja do wspólnego spędzania czasu. Zamiast pozwolić, aby zimowa szaruga zniechęciła nas do wyjścia na zewnątrz, wykorzystajmy ją jako okazję do zabawy i nauki.
3. Ograniczaj czas swojego dziecka, które spędza przed ekranami telewizorów, smartfonów czy tabletów.
Dzisiejszy świat jest zdominowany przez technologię. Ekrany telewizorów, smartfonów, tabletów i komputerów są obecne niemal wszędzie i stały się integralną częścią naszego codziennego życia. Wielu rodziców zastanawia się, jaki wpływ ma to na zdrowie ich dzieci, a szczególnie na ich wzrok.
Choć producenci urządzeń elektronicznych podejmują wysiłki w celu zredukowania ilości emitowanego światła niebieskiego, nadmierna ekspozycja na takie urządzenia nadal może mieć szkodliwy wpływ na wzrok. Światło niebieskie, znane również jako promieniowanie HEV, może prowadzić do zmęczenia oczu, suchości i nawet przyspieszać procesy starzenia się siatkówki.
Dlatego, jako rodzice, powinniśmy dążyć do minimalizacji czasu, jaki nasze dzieci spędzają przed ekranami. Wielu ekspertów zaleca różne limity czasu przed ekranem w zależności od wieku dziecka.
-> Dla dzieci poniżej 2 lat: Amerykańska Akademia Pediatryczna (AAP) zaleca unikanie ekranów, z wyjątkiem komunikacji wideo, takiej jak rozmowy przez Skype czy Facetime.
-> Dzieci w wieku od 2 do 5 lat: Powinny spędzać przed ekranem nie więcej niż godzinę dziennie, a treści, które oglądają, powinny być edukacyjne i wysokiej jakości.
-> Dzieci w wieku szkolnym: Zalecane jest ograniczenie czasu przed ekranem do dwóch godzin dziennie.
*Warto kontrolować korzystanie naszych pociech z urządzeń elektronicznych zwłaszcza podczas przebywania na świeżym powietrzu, ponieważ w przeciwnym razie może nieść to ze sobą wiele negatywnych skutków, np. może doprowadzić to do podrażnienia oka, które obcując z ekranem smartfona lub tableta wykonuje jedynie 8 mrugnięć, co jest prawie połową mrugnięć wykonywanych przez oko w normalnych warunkach (tj. 15).
Zrozumienie, że korzystanie z ekranów powinno być umiarkowane, to tylko jedna część równania. Druga część to wprowadzanie alternatyw do aktywności na ekranie, takich jak czytanie, rysowanie, zabawy na świeżym powietrzu i inne formy kreatywnego i fizycznego rozwoju.
Ograniczenie czasu przed ekranem to inwestycja w zdrowie naszych dzieci. Choć wymaga to od nas cierpliwości i konsekwencji, korzyści dla zdrowia oczu są tego warte.
4. Chroń wzrok swojego dziecka przed promieniowaniem UV nie tylko na zewnątrz.
Promieniowanie ultrafioletowe (UV) to coś, co często kojarzymy z opalaniem się na plaży podczas upalnego lata. Ale prawda jest taka, że promieniowanie UV jest obecne przez cały rok, niezależnie od pory dnia czy pogody. Ma ono zdolność do przenikania przez chmury, a jego odbicie od powierzchni, takich jak woda, piasek czy śnieg, może zwiększać ekspozycję na promieniowanie UV.
Chociaż nasza skóra jest narażona na ryzyko poparzenia słonecznego i raka skóry z powodu promieniowania UV, nasze oczy są równie podatne na szkody. Nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV może prowadzić do szeregów problemów zdrowotnych, takich jak zaćma, uszkodzenia siatkówki, zmiany skórne wokół oczu, a nawet niektóre formy raka oka.
Dzieci są szczególnie narażone na ryzyko szkód związanych z promieniowaniem UV. Ich oczy przepuszczają więcej promieniowania UV do siatkówki niż oczy dorosłych, a zwykle spędzają więcej czasu na zewnątrz, zwiększając tym samym swoją ekspozycję na promieniowanie UV.
Dlatego ochrona oczu naszych dzieci przed promieniowaniem UV jest absolutnie kluczowa. Jak możemy to zrobić? Oto kilka prostych kroków, które możemy podjąć:
-> Ochrona przed słońcem: Kiedy jesteśmy na zewnątrz, powinniśmy zachęcać nasze dzieci do noszenia kapeluszy z szerokimi rondami lub czapek z daszkiem, które pomagają zapewnić pewną ochronę dla ich oczu.
-> Okulary przeciwsłoneczne: Okulary przeciwsłoneczne są niezbędne, gdy jesteśmy na zewnątrz. Warto dodać, że należy wybierać okulary, które blokują 100% promieniowania UVA i UVB. W okresie niemowlęcym tj. do ukończenia 1 r.ż. do oka dziecka przedostaje się aż 90% promieniowania UVA i blisko 50% promieniowania UVB – dlatego, tak ważne jest zainwestowanie w odpowiednie okulary przeciwsłoneczne. Okulary bez filtra UV przynoszą tak naprawdę więcej szkód niż korzyści, ponieważ przyczyniają się do rozszerzenia źrenic oka, w efekcie czego do wpada do niego jeszcze więcej szkodliwych promieni UV. Filtr ten powinien być również zakładany na okulary korekcyjne dzieci.
-> Ograniczenie ekspozycji na słońce: Jeśli jest taka możliwość to nie przebywajmy z dziećmi na pełnym słońcu w godzinach, gdy nasłonecznienie jest największe tj. między 10:00 a 16:00 – starajmy się wybierać zacienione miejsca.
-> Dobór odpowiedniego oświetlenia: W przypadku oświetlenia wewnętrznego, należy unikać świetlówek lub żarówek, które mogą emitować niewielkie ilości promieniowania UV, a zamiast tego wybrać nasze sprawdzone oświetlenie LED, które nie emituje promieniowania UV.
5. Regularnie wykonuj badania okulistyczne swojego dziecka
Wzrok to jeden z najważniejszych zmysłów, który wpływa na rozwój i naukę naszych dzieci. Dlatego regularne badanie wzroku od najmłodszych lat jest niezbędne do zapewnienia, że nasze dzieci mają najlepsze możliwości zdrowego rozwoju.
Regularne badania wzroku u dzieci pomagają we wczesnym wykryciu i leczeniu potencjalnych problemów, takich jak zez, krótkowzroczność, dalekowzroczność czy astygmatyzm. Badania kontrolne są istotne zwłaszcza w kontekście małych dzieci, które często nie są nawet świadome tego, że coś jest nie tak z ich wzrokiem i obrazem świata, który widzą. Coraz częściej okuliści są zdania, iż pierwsze badanie wzroku u dziecka powinno przeprowadzić się już w wieku 2,5-3 lat tj. w czasie, gdy dziecko zaczyna mówić, a więc kontaktować się ze światem i komunikować swoje potrzeby. Drugie natomiast powinno przeprowadzić się w okresie przedszkolnym tj. w wieku 5-6 lat, zaś kolejne średnio co trzy lata.
*Alarmującym dla rodzica sygnałem, że dziecko może mieć problemy ze wzrokiem powinno być: zbyt bliskie podchodzenie do telewizora, pojawiające się bóle głowy, niechętne i/lub niedokładne rysowanie czy kolorowanie; ponadto w wieku szkolnym: niestaranne pismo bądź męczenie się dziecka w czytaniu i/lub pisaniu.
Co ważne, w Polsce badanie wzroku dzieci jest obowiązkowe i przeprowadzane jest w szkołach przez pediatrów i pielęgniarki szkolne. Jednak te badania często ograniczają się do podstawowych testów, takich jak czytanie liter z tablicy Snellena. Chociaż badania te mają na celu pomóc w identyfikacji dzieci, które posiadają problemy ze wzrokiem, to jednak nie zastępują one pełnego badania oka przeprowadzanego przez specjalistę, który ma pełny dostęp do zaawansowanego sprzętu i jest w stanie przeprowadzić dokładniejsze badania. Wzrok dzieci w wieku szkolnym powinien być badany nie tylko na początku ich przygody z nauką, ale przede wszystkim również na dalszych etapach jej trwania – zaleca się wykonywanie badań kontrolnych u specjalisty m. in. w wieku 10, 13, 16 i 18 lat.
Specjaliści często używają urządzeń takich jak retinoskop do badania oka, aby sprawdzić, czy soczewka oka prawidłowo skupia światło. Inne narzędzia, takie jak ophthalmoskop, mogą być używane do badania siatkówki i tarczy nerwu wzrokowego. Dlatego, mimo że badania wzroku w szkole są obowiązkowe, zdecydowanie warto uzupełnić je regularnymi wizytami u specjalisty.
Teraz nadszedł czas na podjęcie praktycznych kroków.
Sprawdź nasze rekomendowane produkty: […]
Zdrowie wzroku naszych dzieci jest priorytetem, ale równie ważne jest zapewnienie, że mają one dostęp do odpowiednich akcesoriów, które pomogą im w tym zadaniu. Właśnie dlatego stworzyliśmy listę rekomendowanych produktów, które mają na celu nie tylko zapewnienie komfortu i bezpieczeństwa wzroku, ale również wspieranie zdrowego rozwoju oczu naszych najmłodszych.